Thế giới đã và đang chứng kiến sự bùng nổ mạnh mẽ của công nghệ 4.0. Trong bối cảnh kỷ nguyên số đang định hình lại mọi lĩnh vực, Open Banking (Ngân hàng mở) nổi lên như một cuộc cách mạng, hứa hẹn thay đổi hoàn toàn cục diện ngành tài chính ngân hàng.
Vậy Open Banking là gì? Làm thế nào để các tổ chức tài chính có thể tận dụng xu hướng, thúc đẩy chuyển đổi số, giành được lợi thế cạnh tranh trong cuộc chiến thị phần? Cùng khám phá chi tiết qua bài viết dưới đây!
Open Banking là gì? Ngân hàng mở là gì?
Open Banking, hay Ngân hàng mở, không còn là một khái niệm xa lạ trong giới tài chính. Về cơ bản, đây là mô hình cho phép các ngân hàng chia sẻ dữ liệu tài chính của khách hàng với các bên thứ ba, thường là các công ty fintech, thông qua giao diện lập trình ứng dụng mở, công nghệ mã nguồn mở (API).
Các dữ liệu tài chính được chia sẻ bao gồm lịch sử giao dịch, thông tin tài khoản, và các liên kết thanh toán. Những thông tin này sau đó được phân tích để hiểu rõ hơn về hành vi và thói quen tiêu dùng của khách hàng, từ đó tạo ra các dịch vụ tài chính được cá nhân hóa cao, nâng cao trải nghiệm khách hàng xuất sắc.
Hệ sinh thái dịch vụ của Open Banking
Open Banking đã và đang mở ra một loạt các dịch vụ tài chính tiện ích cho người dùng, bao gồm:
- Dịch vụ thanh toán liền mạch: API tạo cầu nối liên kết các ngân hàng và các tổ chức tài chính, từ đó, tạo điều kiện cho các giao dịch thanh toán trực tuyến nhanh chóng và dễ dàng.
- Tiện ích tích hợp: Người dùng có thể thực hiện nhiều giao dịch khác nhau ngay trên ứng dụng ngân hàng hoặc thông qua các ứng dụng liên kết, từ thanh toán hóa đơn đến mua sắm và đầu tư.
- eKYC và mở tài khoản trực tuyến: Quy trình định danh khách hàng điện tử (eKYC) giúp việc mở tài khoản ngân hàng trở nên đơn giản và thuận tiện hơn bao giờ hết.
Đặc điểm của Open Banking
Open Banking được đánh giá bước đi quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số tổng thể của ngân hàng.
Điểm khác biệt lớn nhất của Open Banking so với mô hình ngân hàng truyền thống là sự chuyển đổi từ giải pháp tài chính end-to-end sang ngân hàng dạng dịch vụ và từ việc tập trung vào sản phẩm sang lấy khách hàng làm trung tâm.
Nhờ vào hệ sinh thái API mở, các dịch vụ tài chính trở nên linh hoạt và dễ dàng tùy chỉnh để đáp ứng nhu cầu đa dạng của từng cá nhân.
Với mô hình trên, người dùng hoàn toàn có thể tiếp cận với nhiều sản phẩm, dịch vụ tài chính liên thông trực tiếp với hệ thống cơ sở dữ liệu của ngân hàng mà chỉ trong cùng một ứng dụng. Thông qua hệ sinh thái Open AI, các dịch vụ số được thống nhất và liên kết, góp phần xây dựng trải nghiệm liền mạch cho khách hàng.
Ngân hàng mở mang lại những giá trị gì?
Ngân hàng mở (Open Banking) không đơn thuần là một xu hướng ngắn hạn và bột phát. Đây là hoạt động mang tính chiến lược, có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển hệ sinh thái tài chính số.
Giá trị đối với ngân hàng
Open Banking mang đến cho các ngân hàng cơ hội vàng để chuyển mình trong kỷ nguyên số. Thay vì hoạt động độc lập, ngân hàng có thể hợp tác với các công ty dịch vụ tài chính fintech để tạo ra một hệ sinh thái tài chính phong phú, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.
Ví dụ, một ngân hàng truyền thống có thể tích hợp dịch vụ thanh toán di động của một startup fintech, hoặc cung cấp các sản phẩm đầu tư thông qua nền tảng của một công ty quản lý tài sản trực tuyến. Điều này không chỉ giúp ngân hàng mở rộng phạm vi dịch vụ mà còn giảm thiểu chi phí đầu tư vào hạ tầng công nghệ.
Hơn thế nữa, Open Banking còn là công cụ để ngân hàng tăng cường mối quan hệ với khách hàng. Bằng cách cho phép khách hàng kiểm soát dữ liệu của mình và lựa chọn các dịch vụ phù hợp, ngân hàng xây dựng được lòng tin và sự gắn bó từ phía người dùng.
Case study điển hình minh họa cho vai trò của Open Banking là ngân hàng Starling Bank tại Anh. Họ đã xây dựng một nền tảng Open Banking mạnh mẽ, cho phép các bên thứ ba tích hợp dịch vụ của mình vào ứng dụng của Starling, tạo ra một hệ sinh thái tài chính đa dạng và tiện lợi.
Giá trị đối với người dùng
Người dùng là đối tượng được hưởng lợi nhiều nhất từ Open Banking. Họ có quyền truy cập vào thông tin tài chính của mình một cách minh bạch và dễ dàng, đồng thời có thể lựa chọn các dịch vụ tài chính phù hợp với nhu cầu cá nhân.
Ví dụ, một người dùng có thể sử dụng một ứng dụng tổng hợp tài chính để theo dõi tất cả các tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng và khoản đầu tư của mình trên một nền tảng duy nhất. Họ cũng có thể nhận được các đề xuất tài chính cá nhân hóa dựa trên dữ liệu giao dịch của mình.
Open Banking cũng mở ra cơ hội tiếp cận các dịch vụ tài chính cho những người chưa được phục vụ đầy đủ bởi ngân hàng truyền thống. Chẳng hạn, một người có thu nhập thấp có thể sử dụng các ứng dụng cho vay ngang hàng để vay tiền với lãi suất ưu đãi hơn.
Một ví dụ điển hình là ứng dụng “Monzo” của Anh Quốc, ứng dụng này đã tận dụng Open Banking để mang lại các dịch vụ quản lý tài chính cá nhân một cách tiện lợi và trực quan cho người dùng.
Giá trị đối với bên thứ ba
Open Banking tạo ra một sân chơi bình đẳng cho các công ty fintech và các nhà cung cấp dịch vụ tài chính sáng tạo. Họ có thể truy cập vào dữ liệu tài chính của khách hàng (với sự đồng ý của khách hàng) để phát triển các sản phẩm và dịch vụ mới.
Chẳng hạn, một công ty fintech có thể sử dụng dữ liệu giao dịch để xây dựng một ứng dụng chấm điểm tín dụng thay thế, hoặc một công ty bảo hiểm có thể sử dụng dữ liệu tài chính để cung cấp các gói bảo hiểm cá nhân hóa.
Open Banking cũng thúc đẩy sự cạnh tranh và đổi mới trong ngành tài chính, mang lại lợi ích cho người tiêu dùng. Một ví dụ điển hình là công ty “Plaid” của Mỹ, công ty này cung cấp hạ tầng Open Banking cho hàng nghìn ứng dụng fintech, giúp họ kết nối với dữ liệu tài chính của người dùng một cách an toàn và hiệu quả.
Khám phá 3 xu hướng ngân hàng mở hiện nay
Với những giá trị tiện ích mà ngân hàng mở (Open Banking) mang lại cho doanh nghiệp và người dùng, các ngân hàng cần không ngừng cập nhật xu hướng mới để tận dụng tối đa tiềm năng của mô hình thông minh này.
Cá nhân hóa dịch vụ tài chính
Xu hướng đầu tiên và quan trọng nhất là cá nhân hóa dịch vụ tài chính. Open Banking cho phép các ngân hàng và công ty fintech thu thập và phân tích dữ liệu khách hàng một cách chi tiết, từ đó tạo ra các sản phẩm và dịch vụ phù hợp với nhu cầu và sở thích riêng của từng cá nhân.
Ví dụ, một khách hàng có thể nhận được các đề xuất về khoản vay, thẻ tín dụng hoặc gói bảo hiểm được thiết kế riêng cho tình hình tài chính của họ. Các ứng dụng quản lý tài chính cá nhân cũng có thể cung cấp các lời khuyên và cảnh báo được cá nhân hóa, giúp người dùng đưa ra các quyết định tài chính thông minh hơn.
Xu hướng này không chỉ nâng cao trải nghiệm khách hàng mà còn giúp các tổ chức tài chính xây dựng mối quan hệ gắn bó hơn với người dùng.
Hợp tác liên ngành
Xu hướng hợp tác liên ngành có nghĩa là việc các ngân hàng và công ty fintech hợp tác với các doanh nghiệp từ các lĩnh vực khác nhau để cung cấp các dịch vụ tài chính tích hợp.
Một ngân hàng có thể hợp tác với một công ty thương mại điện tử để cung cấp dịch vụ thanh toán trả góp ngay tại điểm bán hàng, hoặc với một công ty du lịch để cung cấp các gói bảo hiểm du lịch được tích hợp vào ứng dụng đặt vé.
Sự hợp tác này không chỉ mang lại sự tiện lợi cho khách hàng mà còn mở ra các kênh phân phối mới cho các dịch vụ tài chính. Trong đó, Open Banking đóng vai trò là nền tảng kết nối, cho phép các doanh nghiệp từ các lĩnh vực khác nhau chia sẻ dữ liệu và tích hợp dịch vụ một cách dễ dàng.
Tăng cường bảo mật và tính tin cậy
Với việc chia sẻ dữ liệu tài chính thông qua API, bảo mật trở thành một yếu tố then chốt trong Open Banking.
Ngày này, nhiều tổ chức tài chính đang đầu tư mạnh mẽ vào các công nghệ bảo mật tiên tiến, như mã hóa dữ liệu, xác thực đa yếu tố và phát hiện gian lận, để bảo vệ thông tin khách hàng. Đồng thời, việc tuân thủ các quy định về bảo vệ dữ liệu và xây dựng một hệ thống quản lý rủi ro hiệu quả cũng là điều cần thiết để xây dựng lòng tin của khách hàng.
Khách hàng ngày càng quan tâm đến việc dữ liệu của họ được sử dụng ra sao. Trong bối cảnh đó, các tổ chức tài chính cần minh bạch và có trách nhiệm trong việc quản lý dữ liệu để duy trì sự tin tưởng của người dùng.
Thách thức trong triển khai Open Banking trên thị trường
Bảo mật và quyền riêng tư dữ liệu
Trong môi trường Open Banking, dữ liệu tài chính nhạy cảm của khách hàng được chia sẻ giữa các ngân hàng và bên thứ ba thông qua API. Điều này đặt ra những thách thức lớn về bảo mật và quyền riêng tư dữ liệu.
Nguy cơ rò rỉ hoặc lạm dụng thông tin cá nhân luôn tiềm ẩn, đòi hỏi các tổ chức tài chính phải xây dựng hệ thống bảo mật mạnh mẽ, tuân thủ các quy định về bảo vệ dữ liệu, và đảm bảo sự minh bạch trong việc thu thập và sử dụng thông tin khách hàng.
Đồng thời, việc giáo dục khách hàng về các rủi ro và biện pháp bảo vệ thông tin cá nhân cũng là một yếu tố quan trọng để xây dựng lòng tin và khuyến khích thị trường Open Banking.
Tiêu chuẩn kỹ thuật của hệ thống
Thiếu tiêu chuẩn chung về API và định dạng dữ liệu là một trong những rào cản lớn đối với việc triển khai Open Banking.
Mỗi ngân hàng và bên thứ ba có thể sử dụng các tiêu chuẩn và định dạng khác nhau, gây khó khăn cho việc kết nối và trao đổi dữ liệu. Điều này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan để xây dựng các tiêu chuẩn chung, đảm bảo khả năng tương tác và tính linh hoạt của hệ thống.
Ngoài ra, việc nâng cấp và duy trì hệ thống API cũng đòi hỏi đầu tư lớn về công nghệ và nhân lực, đặc biệt đối với các ngân hàng truyền thống có hệ thống công nghệ thông tin lỗi thời.
Thay đổi văn hóa và tư duy
Open Banking đòi hỏi sự thay đổi lớn về văn hóa và tư duy của các tổ chức tài chính. Từ mô hình hoạt động khép kín, tập trung vào sản phẩm, ngân hàng cần chuyển sang mô hình mở, hợp tác, lấy khách hàng làm trung tâm. Điều này đòi hỏi sự thay đổi trong cơ cấu tổ chức, quy trình làm việc, và kỹ năng của nhân viên.
Việc đào tạo và nâng cao nhận thức cho nhân viên về Open Banking, cũng như xây dựng văn hóa đổi mới và sáng tạo, là những yếu tố then chốt để vượt qua thách thức này. Đồng thời, việc xây dựng lòng tin và sự hợp tác giữa các bộ phận trong tổ chức cũng đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai thành công Open Banking.
Khung pháp lý và quy định chưa hoàn thiện
Khung pháp lý và quy định về Open Banking vẫn đang trong quá trình phát triển ở nhiều quốc gia. Sự thiếu minh bạch và thiếu đồng bộ trong các quy định có thể gây khó khăn cho việc triển khai và mở rộng Open Banking.
Các tổ chức tài chính cần theo dõi sát sao các thay đổi trong quy định, đồng thời tham gia vào quá trình xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý để đảm bảo môi trường hoạt động thuận lợi và an toàn. Việc cân bằng giữa việc thúc đẩy đổi mới và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng là một thách thức lớn đối với các cơ quan quản lý.
Open Banking: Trải nghiệm tài chính vượt trội
Với khả năng cá nhân hóa dịch vụ, mở rộng hệ sinh thái hợp tác và tăng cường bảo mật, Open Banking hứa hẹn mang đến những trải nghiệm tài chính vượt trội cho người dùng.
Tuy nhiên, để tận dụng tối đa tiềm năng của Open Banking, các tổ chức tài chính cần vượt qua những thách thức về bảo mật, tiêu chuẩn hóa và thay đổi tư duy. Bằng cách nắm bắt xu hướng và đầu tư vào công nghệ, ngành BFSI hoàn toàn có thể xây dựng một tương lai tài chính số hóa, nơi mà dịch vụ tài chính trở nên tiện lợi, minh bạch và phù hợp với nhu cầu của mọi người.
