IoT (Internet of Things), hay Internet vạn vật, đã thay đổi đáng kể cách mọi người tương tác với công nghệ. Công nghệ này bao gồm các thiết bị cảm biến và kết nối để thu thập, chia sẻ thông tin.
Không chỉ giới hạn là một công nghệ nhà thông minh, sự tuyệt vời của IoT nằm ở tính linh hoạt của nó. IoT có thể được sử dụng cho nhiều ngành công nghiệp và phục vụ đa dạng các mục đích khác nhau. Trên thực tế, IoT đã mở ra cơ hội cho việc giao tiếp liền mạch và tích hợp các hệ thống thông minh trong nhiều ngành công nghiệp, và ngân hàng là một trong số đó.
Hãy cùng Gimasys khám phá Internet of Things (IoT) trong ngân hàng số và cách IoT có thể được sử dụng trong lĩnh vực fintech để cải tiến chất lượng môi trường ngân hàng.
Tìm hiểu chung về IoT trong ngân hàng số
IoT đang thay đổi cách các ngân hàng số hoạt động, giúp tự động hóa quy trình, nâng cao bảo mật và cải thiện trải nghiệm khách hàng. Vậy IoT trong ngân hàng số là gì? Đâu là những ứng dụng nổi bật của nền tảng công nghệ này?
Định nghĩa IoT trong ngân hàng số
IoT là một mạng lưới các thiết bị sử dụng cảm biến và kết nối nhằm giao tiếp với nhau và với hệ thống trung tâm. Trong ngân hàng số, IoT được thể hiện bằng tất cả các thiết bị, công cụ và giải pháp phần mềm linh hoạt, có thể truy cập từ bất kỳ đâu thông qua Internet. Qua đó, công nghệ được các công ty tài chính, ngân hàng sử dụng để cải thiện quy trình làm việc và cung cấp dịch vụ.
Trong khi IoT trong ngân hàng bao gồm cả các dịch vụ tại chi nhánh vật lý và ngân hàng số, giúp tối ưu hóa quy trình truyền thống. IoT trong ngân hàng số tập trung hoàn toàn vào các dịch vụ số, giúp giao dịch tài chính trở nên tiện lợi, nhanh chóng và không cần sự hiện diện trực tiếp của khách hàng.
Một số giải pháp IoT trong ngân hàng số
IoT trong ngân hàng số đang giúp tối ưu hóa trải nghiệm người dùng, tăng cường bảo mật và mang lại sự thuận tiện tối đa trong các giao dịch tài chính. Những ứng dụng này không chỉ giúp ngân hàng vận hành hiệu quả hơn mà còn giúp khách hàng có trải nghiệm liền mạch, an toàn và thông minh hơn.
Máy ATM thông minh
Các máy ATM này được trang bị cảm biến và kết nối internet, cho phép chúng cung cấp các dịch vụ tiên tiến như nhận diện khuôn mặt, thanh toán không tiếp xúc (bằng QR code hoặc sinh trắc học) và cá nhân hóa trải nghiệm người dùng.
Cảm biến IoT cũng giúp giám sát tình trạng hoạt động, đưa ra cảnh báo khi có lỗi, cần bảo trì, hoặc sửa chữa. Ngoài ra, một số ngân hàng hiện nay còn tích hợp AI để phát hiện các giao dịch đáng ngờ, ngăn chặn gian lận có thể có.
Thanh toán không tiếp xúc & giao dịch không thẻ
Công nghệ NFC (Near Field Communication) cho phép thanh toán bằng điện thoại, đồng hồ thông minh, hoặc các thiết bị đeo thông minh. Chẳng hạn, Internet Banking của ngân hàng hay ví điện tử như Apple Pay, Shopee Pay… giúp người dùng giao dịch nhanh chóng mà không cần thẻ vật lý.
Ứng dụng ngân hàng di động
Ứng dụng ngân hàng di động tích hợp IoT cũng giúp thông báo giao dịch, cảnh báo số dư, hoặc đề xuất tài chính theo thời gian thực. Giải pháp cũng giúp phát hiện các giao dịch bất thường dựa trên dữ liệu vị trí và hành vi người dùng.
Thiết bị POS (Point of Sale)
Các thiết bị POS được kết nối cho phép thanh toán di động, thanh toán không tiếp xúc bằng QR code hay thu thập dữ liệu giao dịch theo thời gian thực.
Thiết bị đeo thông minh hỗ trợ giao dịch tài chính
Các thiết bị đeo như đồng hồ thông minh có thể được sử dụng để thanh toán, xác thực giao dịch qua sinh trắc học, theo dõi hoạt động tài chính và nhận thông báo từ ngân hàng. Thiết bị này giúp khách hàng quản lý tài chính mọi lúc, mọi nơi mà không cần dùng đến điện thoại hoặc thẻ ngân hàng.
Lợi ích của IoT trong ngân hàng số
IoT không chỉ giúp ngân hàng số nâng cao hiệu suất hoạt động mà còn cải thiện trải nghiệm khách hàng, tăng cường bảo mật và tự động hóa quy trình. Trong tương lai, sự phát triển của IoT sẽ tiếp tục thúc đẩy đổi mới trong lĩnh vực tài chính, mang lại sự tiện lợi và an toàn hơn cho khách hàng.
Cải thiện chi nhánh ngân hàng
Các chi nhánh ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ trực tiếp cho khách hàng. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ, nhiều giao dịch đã dần được số hóa, dẫn đến lượng khách hàng đến chi nhánh giảm đáng kể.
Dù vậy, các chi nhánh ngân hàng truyền thống vẫn chưa hoàn toàn biến mất. Thay vào đó, các chi nhánh thông minh đã ra đời, giúp tối ưu hóa dịch vụ. Những chi nhánh này vận hành hoàn toàn tự động thông qua các hệ thống IoT, xử lý mọi yêu cầu của khách hàng mà không cần nhân viên. Chúng thường được đặt tại những khu vực khó tiếp cận hoặc ít lợi nhuận, giúp ngân hàng tiết kiệm chi phí vận hành.
Trải nghiệm khách hàng tốt hơn
Ngành ngân hàng đang đặt nhiều trọng tâm vào sự hài lòng của khách hàng và nâng cao trải nghiệm khách hàng kỹ thuật số.
Phân tích dữ liệu lớn cho phép các tổ chức tài chính có được những insight giá trị về thói quen của khách hàng và cung cấp các dịch vụ được cá nhân hóa dựa trên dữ liệu thu thập được.
Các dữ liệu như lịch sử rút tiền tại ATM, tần suất ghé thăm chi nhánh, hoặc cách khách hàng tương tác trên nền tảng số đều giúp ngân hàng đưa ra các chương trình ưu đãi phù hợp, từ đó nâng cao trải nghiệm và sự hài lòng của khách hàng.
Tăng cường bảo mật ngân hàng và phát hiện gian lận
Lợi ích của IoT trong ngân hàng bao gồm tăng cường bảo mật cho các chi nhánh ngân hàng bằng cách sử dụng các công nghệ tiên tiến như camera CCTV, hệ thống giám sát 24/7, hệ thống báo động thông minh…
Ưu điểm lớn nhất của IoT là khả năng kết nối và quản lý từ xa. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường, hệ thống có thể ngay lập tức cảnh báo và kích hoạt các biện pháp bảo vệ như khóa chi nhánh, kiểm soát giao dịch hoặc thông báo cho đội ngũ an ninh để ngăn chặn gian lận.
Tự động hóa quy trình kinh doanh
IoT trong dịch vụ tài chính cho phép sử dụng phần mềm để xử lý các tác vụ lặp đi lặp lại và tốn thời gian như nhập dữ liệu, xử lý thanh toán, mở tài khoản… Dưới đây là một số lợi ích của việc tự động hóa quy trình làm việc.
- Hiệu quả cao hơn: hoàn thành nhiều công việc hơn trong thời gian ngắn hơn
- Dịch vụ khách hàng tốt hơn: hệ thống tự động có thể cung cấp hỗ trợ tài chính phù hợp và hỗ trợ 24/7
- Cải thiện tuân thủ: hệ thống tự động cung cấp dữ liệu kịp thời và chính xác để đảm bảo rằng các ngân hàng tuân thủ các quy định
IoT trong ngân hàng cũng cho phép tự động hóa việc xử lý yêu cầu tài chính, chuyển quyền sở hữu một tài sản cụ thể và các hoạt động ngân hàng khác.
Giám sát theo thời gian thực
Việc thu thập dữ liệu theo thời gian thực từ môi trường ngân hàng cho phép các ngân hàng đánh giá nhu cầu của khách hàng ở mọi nơi và mọi lúc.
Chẳng hạn, ngân hàng có thể dự đoán thời gian chờ ước tính cho khách hàng đang xếp hàng hoặc gửi thông báo cho người dùng khi số dư tài khoản của họ thấp, giúp khách hàng kiểm soát tài chính của họ tốt hơn.
Một ví dụ điển hình khác là IoT giám sát giao dịch theo thời gian thực để phát hiện gian lận. Hệ thống có thể kiểm tra chi tiết thông tin thanh toán trước khi xử lý và nếu có bất kỳ sai lệch nào, giao dịch sẽ bị tạm dừng. Sau đó, nhân viên tuân thủ sẽ tiến hành điều tra và nếu cần, sẽ kiểm tra với khách hàng xem giao dịch thanh toán đó có chủ ý hay không.
Phân tích dữ liệu nâng cao
Với khả năng thu thập và xử lý một lượng lớn dữ liệu, các thiết bị IoT thu thập thông tin từ điện thoại thông minh, ứng dụng ngân hàng, website và các kênh giao dịch khác. Các phân tích chuyên sâu giúp ngân hàng hiểu rõ hành vi khách hàng, dự đoán rủi ro tín dụng, xây dựng chiến lược giữ chân khách hàng. Nhờ đó, ngân hàng có thể cá nhân hóa dịch vụ và đưa ra các giải pháp tài chính phù hợp, giúp khách hàng quản lý tài chính hiệu quả hơn.
Thách thức khi triển khai IoT trong ngân hàng số
Mặc dù IoT mang lại nhiều lợi ích cho ngân hàng số, việc triển khai công nghệ này cũng đặt ra không ít thách thức và rủi ro, đòi hỏi các tổ chức tài chính phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng:
Vấn đề bảo mật dữ liệu
Với số lượng lớn thiết bị kết nối và dữ liệu được thu thập, nguy cơ bị tấn công mạng và rò rỉ thông tin cá nhân của khách hàng tăng lên đáng kể. Các ngân hàng cần đầu tư vào các giải pháp bảo mật tiên tiến để bảo vệ dữ liệu khỏi các mối đe dọa tiềm ẩn.
Khả năng tương thích và tích hợp
Việc tích hợp các thiết bị và hệ thống IoT khác nhau có thể gặp khó khăn do sự đa dạng về giao thức và tiêu chuẩn. Các ngân hàng cần đảm bảo tính tương thích và khả năng tích hợp của các thiết bị IoT với hệ thống hiện có.
Chi phí đầu tư và vận hành
Việc triển khai và duy trì hệ thống IoT đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu lớn, cũng như chi phí vận hành và bảo trì liên tục. Các ngân hàng cần đánh giá kỹ lưỡng lợi ích và chi phí để đảm bảo tính khả thi của việc triển khai IoT.
Quyền riêng tư của khách hàng
Việc thu thập và phân tích dữ liệu từ các thiết bị IoT có thể xâm phạm quyền riêng tư của khách hàng. Các ngân hàng cần tuân thủ các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân và đảm bảo tính minh bạch trong việc sử dụng dữ liệu.
Những vấn đề về quy định pháp lý
Khi công nghệ IoT phát triển, các quy định pháp lý liên quan đến việc sử dụng và bảo vệ dữ liệu cũng cần được cập nhật và hoàn thiện. Các ngân hàng cần theo dõi và tuân thủ các quy định pháp lý mới để đảm bảo hoạt động hợp pháp.
Như vậy, Internet of Things (IoT) trong ngân hàng số đã và đang mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành, mang đến những trải nghiệm tài chính thông minh, tiện lợi và an toàn hơn cho khách hàng. Mặc dù vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua, tiềm năng của IoT trong việc thay đổi ngành ngân hàng là rất lớn.
Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, chúng ta có thể kỳ vọng vào một tương lai nơi các dịch vụ ngân hàng được cá nhân hóa, bảo mật và luôn sẵn sàng phục vụ mọi nhu cầu của khách hàng.
